Gedurende de industrialisatie in de vorige eeuw is ook de inrichting van het onderwijs – teveel – op een dergelijke manier ingericht; een standaard curriculum, een beperkt aantal lesmethodes en standaard testen. Deze vorm van massa educatie heeft de samenleving in het verleden veel goeds gebracht maar voldoet nu niet meer aan de eisen van deze tijd en gaat bovendien – vrijwel – geheel voorbij aan de unieke eigenschappen van elk individu. Ieder mens is anders, leert anders, reageert anders en heeft andere kwaliteiten, behoeften en ambities. Om in het educatieproces van deze verscheidenheid een eenheid te willen maken geeft heel veel frustratie bij zowel docenten als leerlingen met onderpresteren of zelfs uitval tot gevolg.

Om tot betere resultaten te komen waarbij zowel docenten als leerlingen zich beter voelen toegerust op hun taak om te leren moet het onderwijs systeem worden getransformeerd.

Zoals Ken Robinson zegt in zijn boek Creative Schools “The challenge is not to fix the system but to change it; not to reform it but transform it.”

Bij de inrichting van dit nieuwe onderwijs systeem moet naar mijn inzicht de focus worden verplaatst van aandacht voor de leerling naar aandacht voor de omgeving van de leerling. Het is mijn overtuiging dat wanneer een omgeving wordt gecreëerd waarin de leerling wordt uitgedaagd en aangemoedigd om te leren dit proces ook zonder frustraties vloeiend zal verlopen op een zodanige wijze dat alle unieke eigenschappen van elk individu worden benut. Ken Robinson maakt een vergelijking tussen monocultures (de scholen van nu) en de biologische landbouw (een wens voor scholen van de toekomst).

Het belangrijkste bij monocultures is de opbrengst. Het aantal kg product per hectare of als parallel naar het onderwijs het aantal leerlingen dat binnen de tijd zijn diploma haalt met een gemiddeld goede score.

Echter om jaar in jaar uit voldoende (en steeds meer) rendement te halen moeten er de nodige kunstgrepen worden toegepast. Zoals het toedienen van tonnen kunstmest en pesticiden in het geval van de landbouw en een steeds verdere vernauwing van het curriculum in het onderwijs en een druk op leerlingen om te moeten presteren.

Zoals wij allen weten leidt de landbouw op grote schaal tot vernietigende gevolgen voor de omgeving en wordt de bodem uitgeput. In het onderwijs leidt dit systeem tot demotivatie van de leerlingen en uitputting van de docenten.

In de biologische landbouw ligt niet de primaire focus bij de opbrengst per hectare maar bij de wijze waarop op een duurzame manier gebruik gemaakt kan worden van de natuurlijke hulpbronnen. Door met deskundigheid en aandacht te werken aan de vitaliteit en gezondheid van de bodem en de omgeving zal de opbrengst in de biologische landbouw niet alleen groter zijn en van betere kwaliteit maar ook een duurzamer karakter hebben.

Het onderwijs zou er heel erg bij gebaat zijn als er een groter besef komt dat het onderwijs ook een biolgisch systeem is; waarbij het zo is dat de elke leerling uniek is en zijn eigen bepaalde “groei omstandigheden” nodig heeft. Leg de focus op creëren van condities waaronder leerlingen kunnen leren en de groei volgt vanzelf. Dat is mijn overtuiging.